فهرست مطالب

مجله پایش
سال بیست و سوم شماره 6 (پیاپی 118، آذر و دی 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/09/11
  • تعداد عناوین: 11
|
  • امید عاملی، راضیه معصومی*، آسیه درویش، آرزو راستی، کشور صمدایی گله کلایی، شادی ثابت قدم، محمدجواد منصورزاده، ساقی غفوریان ابدی صفحات 817-828
    مقدمه

    داده ورزی در حوزه پرستاری و مامایی در جهان، رو به توسعه و تحول است. مطالعه مروری نظام مند حاضر متون موجود برای شناسایی مولفه های شایستگی داده ورزی در ارائه خدمات سلامت الکترونیک در دو حوزه پرستاری و مامایی  را بررسی می نماید.

    مواد و روش کار

    بدین منظور پایگاه های اطلاعاتی Web of science, PubMed , Scopus با استفاده از کلید واژه های Telemedicine، e-health informatic، competence، و معادل های آنان، بدون محدودیت زمانی، مورد جستجو قرار گرفتند. کیفیت مقالات توسط ده معیار منتخب از چک لیست استروب توسط دو نفر محقق به صورت مستقل بررسی شد. تجزیه و تحلیل مطابق با دستورالعمل های PRISMA انجام شد.

    یافته ها

    نتیجه جستجو 668 مقاله بود، که بعد از حذف موارد تکراری 187 مقاله باقی ماند و در نهایت بعد از بررسی متن کامل مقالات، 13 مطالعه وارد تحلیل نهایی شدند. مقالات یافت شده همگی درحوزه ارائه خدمات پرستاری بوده و برای مراقبتهای مامایی یافته ای به دست نیامد. در مجموع "سواد سلامت الکترونیک"، "نگرش پرستاران به ارائه خدمات سلامت الکترونیک" و "عوامل فردی- اجتماعی- شغلی مرتبط با شایستگی  داده ورزی" در پرستاران از مولفه های یافت شده بود.

    نتیجه گیری

    مطالعات بررسی شده بیانگر نیاز به دانش پایه ای، کار روی نگرش پرستاران و نیازهای تحقیقاتی در شایستگی داده ورزی پرستاران بود. شایستگی داده ورزی و مولفه های مرتبط با آن در ماماها و دانشجویان مامایی خالی از متون بود، لذا بررسی این موضوع در حرفه مامایی توصیه می شود.

    کلیدواژگان: داده ورزی سلامت، درمان از راه دور، شایستگی، سلامت الکترونیک، پرستاری، مامایی
  • مهربان شهماری، علیرضا نیکبخت نصرآبادی، اکرم قبادی*، الهامه نصیری صفحات 829-838
    مقدمه

    پاندمی کووید- 19 با شیوع ناگهانی و گسترده، همه جهان بخصوص مراکز مراقبت سلامت را با بهت و حیرت مواجه کرد. با توجه به نقش بسیار حیاتی پرستاران بخش مراقبت های ویژه در مراقبت از بیماران مبتلا به کووید-19درک عمیق تجربیات زیسته پرستاران می تواند ارتقای توانمندی های پرستاران در مقابله با شرایط استرس زا و کیفیت مراقبت از بیماران را تسهیل کند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته پرستاران بخش مراقبت های ویژه در مراقبت از بیماران مبتلا به کوید- 19انجام شد.

    مواد و روش کار

    این مطالعه با رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری بود که برای انجام آن با 15 پرستار بخش مراقبت ویژه به روش هدفمند مصاحبه شد. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند و یادداشت های در عرصه استفاده شد. متن مصاحبه ها ضبط گردید و پس از پیاده سازی با رویکرد هرمنیوتیک  و به روش  دیکلمن تحلیل شد.

    یافته ها

    10 نفر از مشارکت کننده ها زن و 5 نفر مرد بودند. میانگین سنی مشارکت کنندگان 32 سال و میانگین سابقه کار در بخش ویژه 6 سال بود. سه درون مایه ی اصلی به دست آمده از تحلیل داده ها در این مطالعه شامل تقابل احساسات، ظهور ایماژ جدید از پرستاری و تبلور مراقبت حرفه ای بود.

    نتیجه گیری

    کار در شرایط دشوار و ناشناخته به همراه چالش های متعدد به تدریج باعث استهلاک روانی و جسمی پرستاران بخش ویژه شد. با این وجود پرستاران روحیه فداکاری از خود نشان دادند و دست از تلاش بی وقفه در مبارزه با این دشمن ناشناخته بر نداشتند و مسئولیت های حرفه ای خود را برای ارائه بهترین مراقبت به بیماران انجام دادند. پرستاران با این کار خود تصویر جدیدی از پرستاری به جامعه نشان دادند. بنابراین نیاز به حمایت از کارکنان سلامت به ویژه پرستاران برای آمادگی و پاسخگویی به بحران های ناخواسته از طرف مسئولان احساس می شود.

    کلیدواژگان: پرستار، مراقبت ویژه، کووید 19، پاندمی، پدیدارشناسی
  • لیدا شمس، زهرا صالحی*، علی ماهر صفحات 839-849
    مقدمه

    توزیع پزشکان در مناطق جغرافیایی مختلف بر دسترسی مردم به خدمات سلامت اثرات نامطلوبی می گذارد. توزیع پزشکان در مناطق مختلف تحت تاثیر مولفه های مختلفی است که در مطالعات مختلف به آن پرداخته شده است. باتوجه به اینکه تاکنون مطالعه به مرور این عوامل نپرداخته است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر توزیع جغرافیایی پزشکان در کشورهای مختلف انجام شد.

    مواد و روش کار

    یک مرور حیطه ای براساس چارچوب Arkesy و O’Malley  با استفاده از کلیدواژه های مرتبط با توزیع و پزشکان در پنج پایگاه داده ای انگلیسی و فارسی (Web of sciences, PubMed, Scopus, SID, Google scholar) بین سال های 2000 تا 2023 انجام شد. تمام مقالات چاپ شده از نوع اصیل و مروری به زبان انگلیسی و فارسی وارد مطالعه شدند. ابتدا مطالعات براساس عنوان و چکیده غربالگری شدند و در مرحله بعد متن کامل مقالات بازیابی شد. در نهایت داده ها با استفاده از یک چک لیست محقق ساخته استخراج شد و عوامل شناسایی شده با استفاده از تحلیل موضوعی تحلیل شد.

    یافته ها

    بعد از حذف مقالات تکراری 122 مقاله وارد مرحله غربال عنوان و چکیده شدند که 50 مقاله براساس متن کامل مطالعه شدند. در نهایت براساس معیارهای ورود و خروج 17 مطالعه وارد تحلیل نهایی شدند. مطالعات وارد شده در کشورهای مختلف انجام شده بودند. در تحلیل مولفه ها و عوامل موثر در پراکندگی و توزیع پزشکان پنج موضوع اصلی شامل عوامل جمعیت شناختی و جغرافیایی، ویژگی های فردی و حرفه ای پزشک، عوامل اقتصادی و سیاسی، عوامل مربوط به سیستم سلامت و عوامل اجتماعی و فرهنگی پدیدار شد.

    نتیجه گیری

    گستردگی مطالعات نشان می دهد که توزیع نابرابر پزشکان یکی مشکل جهانی است و اکثر کشورها با آن این مشکل مواجه هستند. یافته ها نشان داد که توزیع جغرافیایی پزشکان تحت تاثیر مولفه های زیادی قرار می گیرد که ضروری است توسط سیاست گذاران و مدیران مورد توجه قرار بگیرند. آن ها می توانند سیاست ها و مداخلاتی در جهت توزیع عادلانه پزشکان براساس این عوامل توسعه  کنند.

    کلیدواژگان: توزیع عادلانه، دسترسی، پزشکان، توزیع جغرافیایی
  • حکیمه مصطفوی، روح الله قلیخانی، علیرضا اولیایی منش، امیرحسین تکیان* صفحات 851-863
    مقدمه

    رشد فزاینده هزینه های درمان بیانگر ضرورت پوشش بیمه ای جمعیت  است و تداوم این پوشش نیازمند وجود منابع مالی کافی است. یکی از این منابع مالی حق بیمه است که عدم پرداخت به موقع آن باعث بروز مشکلاتی برای بیمه کننده و بیمه شده می گردد. این مطالعه به دنبال شناسایی علل عدم وصول حق بیمه سازمان بیمه سلامت و ارایه راه کارهایی برای مرتفع نمودن آنها است.

    مواد و روش کار

    این مطالعه کیفی با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و جلسه بحث متمرکز انجام شد. برای شناسایی مصاحبه شوندگان از روش گلوله برفی استفاده شد. مصاحبه ها تا زمان رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی بر اساس روش پیشنهادی گرانهیم و لاندمن استفاده شد.

    یافته ها

    علل عدم وصول حق بیمه شامل عدم پرداخت/پرداخت دیرهنگام حق بیمه توسط دولت، عدم پرداخت/پرداخت دیرهنگام حق بیمه توسط دستگاه اجرایی، علمی نبودن بودجه ریزی، کسری بودجه، عدم رعایت قانون، و تخصیص سه ماهه بودجه است. با استفاده از مجموعه ای از راه کارهای حقوقی و غیر حقوقی می توان وصول بموقع حق بیمه را تسهیل نمود.

    نتیجه گیری

    هر چند دولت تامین کننده اصلی حق بیمه سازمان است اما سازمان به عنوان نهادی کلیدی باید به دنبال یافتن راه کارهایی برای مرتفع نمودن مشکلات مالی خود باشد. مدیریت فعال هزینه های سازمان، بهره گیری از شیوه های نوین درآمدزایی و جلب حمایت سازمان های خیریه از راه کارهای مناسب برای مرتفع نمودن نسبی مشکلات مالی سازمان است.

    کلیدواژگان: حق بیمه، بیمه سلامت، راهکارهای حقوقی، پیامدهای سیاسی، پیامدهای اجتماعی
  • پروانه باقری*، علیرضا ابدی، احسان زارعی صفحات 865-874
    مقدمه

    سواد بیمه سلامت به معنی دانش، توانایی و اعتماد به نفس افراد برای یافتن و ارزیابی اطلاعات در مورد برنامه های بیمه ای، انتخاب بهترین برنامه و استفاده از آن است. این مطالعه با هدف بررسی سطح سواد بیمه ای بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت شهر تهران انجام شد.

    مواد و روش کار

    این مطالعه توصیفی و مقطعی در سال 1402و مشارکت 309 نفر از بیمه شدگان انجام شد. داده های مطالعه از طریق یک پرسشنامه 27 سوالی که شامل سه بعد مهارت دستیابی، اصطلاحات بیمه ای و مهارت عملکردی بود جمع آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده از آزمون های T-test و One-way ANOVA انجام شد.

    یافته ها

    میانگین نمره حیطه مهارت دستیابی1/91±8/5، حیطه اصطلاحات بیمه ای 2/46±10/12و حیطه عملکردی 3/23±22/94 و میانگین نمره کل سواد سلامت 6/22±41/64 بود. وضعیت سواد بیمه سلامت 60 درصد از نمونه بیمه شدگان متوسط و نمره 40 درصد پایین بود. میانگین نمره سواد سلامت در افراد ساکن در ناحیه شمال، تحت پوشش صندوق سایر اقشار، دارای درآمد ماهیانه کمتر از 10میلیون تومان و عدم برخوردار از بیمه تکمیلی بیشتر بود. همچنین نمره سواد افرادی که منبع کسب اطلاعات بیمه ای شان از دوستان و آشنایان بوده است، بالاتر از بقیه بود.

    نتیجه گیری

    اکثر بیمه شدگان مورد بررسی از سطح سواد خوبی در زمینه بیمه سلامت برخوردار نبودند. اطلاع از میزان سواد بیمه ای و عوامل موثر بر آن می تواند سیاستگذاران را در توسعه برنامه های آموزشی برای رفع موانع و بهبود سواد بیمه سلامت راهنمایی کند. برای بهبود سطح سواد بیمه ای مداخلات آموزشی از طریق رسانه های عمومی مثل تلویزیون، ویدئوهای کوتاه در وب سایت و اپلیکیشن سازمان های بیمه ای و رسانه های اجتماعی و ارائه اطلاعات بیمه ای در مراکز درمانی بر روی مانیتورهای اتاق انتظار پیشنهاد می شود.

    کلیدواژگان: سواد بیمه سلامت، بیمه شده، بیمه سلامت، تهران
  • الهه توسلی، امین معظمانی، فروزان گنجی* صفحات 875-884
    مقدمه

    سطح سواد سلامت در همه افراد یکسان نیست و درگروه سالمندان، مهاجران و دارای وضعیت اقتصادی پایین، سطح سواد سلامت کمتر است. باتوجه به اهمیت سواد سلامت و کسب اطلاعات سودمند و انجام رفتارهای غربالگری در سالمندان، مطالعه  حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت و تشخیص زودرس سرطان کولورکتال در سالمندان شهرکرد انجام شده است.

    مواد و روش کار

    این مطالعه به صورت مقطعی از نوع توصیفی - تحلیلی در سال 1402 به بررسی سطح سواد سلامت و انجام غربالگری سرطان کولورکتال در 351 نفر از سالمندان شهرکرد (که در سامانه سیب اطلاعات آن ها به طور کامل ثبت شده بود)، پرداخت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بود، پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد سواد سلامت و چک لیست انجام آزمایش تشخیص زودرس، با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه  25 و بهره گیری از آزمون های توصیفی و تحلیلی، داده های مطالعه  در سطح معنی داری کمتر از 0/05 تحلیل شد.   

    یافته ها

    میانگین  (انحراف معیار) سنی سالمندان شرکت کننده در مطالعه (5/75) 67/08 سال بود. میانگین (انحراف معیار) نمره سواد سلامت در سالمندان شرکت کننده در مطالعه  (12/53) 60/65 به دست آمد. 51/6 درصد سالمندان، آزمایش مرتبط با تشخیص زودرس سرطان کولورکتال را انجام داده بودند. میانگین نمره سواد سلامت در مردان بیشتر بود. افراد متاهل، دارای شغل آزاد، تحصیلات دانشگاهی، در سالمندان دارای سابقه بیماری در خانواده سواد سلامت بالاتری داشتند بین میانگین نمره سواد سلامت و تشخیص زودرس سرطان کولورکتال ارتباط معنادار وجود داشت.

    نتیجه گیری

    بهبود سواد سلامت ممکن است راهبرد موثری در بهبود و ارتقای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال در سالمندان باشد. بنابراین تدوین رسانه ها و مواد آموزشی ساده و قابل فهم همراه با تصاویر مناسب و همچنین مداخلات آموزشی کارآمد برای افراد با سواد سلامت ناکافی می تواند گامی موثر برای توسعه مهارت های سواد سلامت و مشارکت بیشتر سالمندان برای انجام رفتارهای غربالگری و در نهایت ارتقای سلامت در جامعه باشد.

    کلیدواژگان: سواد سلامت، سرطان کولورکتال، تشخیص زودرس، سالمندان
  • حسین جباری بیرامی، پریسا یوشاری، داود قره خانی، الهه قربانی، رحیم خدایاری* صفحات 885-893
    مقدمه

    وضعیت سلامت مادران به ویژه مادران باردار یکی از مهم ترین شاخص های سلامت هر کشور است. از سوی دیگر با اجرای طرح تحول سلامت در نظام ارائه خدمات، انتظار می رفت که در کیفیت و کمیت خدمات  ارئه شده به مادران، بهبود قابل ملاحظه ای در سال های اخیر مشاهده شده باشد. لذا هدف ما از این انجام این مطالعه بررسی تاثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص های سلامت مادران باردار استان آذربایجان شرقی بود.
     

    مواد و روش کار

    این پژوهش از نوع مطالعه کارآزمایی - شبه تجربی بود. جامعه پژوهش روستاهای استان آذربایجان شرقی (شهرستان تبریز) دارای خانه بهداشت فعال در سالهای 1387 لغایت 1396 با تعداد نمونه 200 مادر در هر سال مطالعه بودند. نمونه روستاها بطور تصادفی خوشه ای از میان روستاها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 مورد تحلیل قرار گرفتند.

    یافته ها

    نتایج نشان داد میانگین سن مادران در سالهای مورد مطالعه بین 25 تا 27 سال است. تعدادحاملگی قبل از طرح تحول 1/39 و بعد از اجرای طرح 1/20 و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. بررسی وضعیت بیمه مادران باردار نشان داد که قبل از اجرای طرح 6/4 درصد روستائیان فاقد بیمه بودند که بعد از اجرای طرح همه آنان تحت پوشش قرارگرفتند. از نظر خدمات آزمایشگاهی 97/7 درصد مادران تحت آزمایشات رایج سه ماهه اول و 90/5 درصد تحت آزمایشات رایج سه ماهه دوم قرار گرفته اند. به علاوه بیش از 99 درصد مادران حداقل یک بار تحت سونوگرافی قرارگرفته که میانگین دفعات انجام سونوگرافی برابر2/56 نوبت بود.

    نتیجه گیری

    با اجرای طرح تحول، پوشش بیمه ای مادران باردار و میزان استفاده از خدماتی مانند سونوگرافی افزایش یافت. این طرح باعث کاهش میزان مرگ و میر مادران باردار و نوزادان و کاهش درصد زایمان طبیعی شده است.

    کلیدواژگان: طرح تحول سلامت، شاخص های سلامت، مادران باردار
  • ذبیح الله قارلی پور، لیلا قزوینیان، زهره خلجی نیا*، فریده خلج آبادی فراهانی، مصطفی قزوینیان صفحات 895-905
    مقدمه

    سلامت جنسی یکی از جنبه های اصلی سلامت است که موجب تحکیم بنیان خانواده می شود. لذا مطالعه ای با هدف تبیین عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زوجین تازه ازدواج کرده از دیدگاه متخصصان انجام شد.

    مواد و روش کار

    این مطالعه کیفی با نمونه‍ گیری به روش هدفمند از اردیبهشت تا آبان سال 1398 با مشارکت20 نفر از متخصصان حوزه سلامت جنسی کشور به صورت مصاحبه نیمه ساختار عمیق فردی انجام شد. تمام مصاحبه ‍ها ضبط و تایپ گردید. داده ‍ها با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی و نرم افزار MAXQDA.10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها

    عوامل زمینه ساز سلامت جنسی از دیدگاه متخصصان در 3 طبقه و 7 زیر طبقه تبیین شد. سه طبقه اصلی شامل حوزه خانواده (تعلیم وتربیت جنسی، وضعیت اجتماعی اقتصادی)، حوزه فردی (سلامت جسمی روانی، روابط بین فردی) و حوزه زناشویی (طرحواره های جنسی، مشکلات جنسی و گفتگوی جنسی) بود.

    نتیجه گیری

    براساس نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زوجین تازه ازدواج کرده شامل عوامل فردی، خانوادگی، زناشویی و اجتماعی هستند.

    کلیدواژگان: سلامت جنسی، زوجین، تحقیق کیفی، متخصصین
  • مینا انصاری، ساره شاکریان* صفحات 907-918
    مقدمه

    پاندمی بیماری کووید-19، باعث ایجاد موجی از مشکلات بهداشت روانی بر روی افراد، خصوصا کادر پزشکی شد،  افزایش مداوم موارد آلوده، افزایش میزان مرگ و میر، کمبود داروی خاص یا واکسن، حجم زیاد کاری، کمبود تجهیزات حفاظتی شخصی، احساس حمایت ناکافی از موارد موثر فشار روانی بر سلامت کارکنان در دوران کرونا بودند. بر این اساس مطالعه حاضر در نظر دارد تا به بررسی تفاوت دو مدل روابط حمایت اجتماعی بر تاب آوری کارکنان بهداشتی شهرستان تبریز در قبل و حین پاندمی کووید 19 به واسطه سلامت روانی بپردازد.

    مواد و روش کار

    مطالعه به روش توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 350 نفر از کارکنان بهداشتی شاغل در مراکز بهداشتی تبریز انجام می شود نمونه ها به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب می شوند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه استاندارد سلامت روانی کیز فرم کوتاه 14 سوالی، پرسشنامه حمایت اجتماعی درک شده چند بعدی زیمت و پرسشنامه تاب آوری کانر- دیویدسون جمع آوری و به کمک نرم افزار اموس 22 تجزیه و تحلیل شدند.

    یافته ها

    نتایج آزمون مدل ساختاری نشان داد که در شرایط کرونایی اثر مستقیم حمایت اجتماعی بر تاب آوری و همچنین اثر مستقیم حمایت اجتماعی بر سلامت روان بیشتر از وضعیت قبل از شیوع کویید 19 بود؛ همچنین میزان تاثیر مستقیم سلامت روان بر تاب آوری در وضعیت کرونایی بیشتر از قبل از کرونا بود، از سوی دیگر میزان تاثیر غیر مستقیم حمایت اجتماعی به واسطه سلامت روان بر تاب آوری نیز در شرایط کرونایی بیشتر بود،

    نتیجه گیری

    یافته های مطالعه حاضر نشان داد که در شرایط دشوار و سخت همچون وضعیت حاکم بر شرایط شیوع کرونا میزان حمایت اجتماعی افزایش پیدا می کند، که می تواند بر افزایش سلامت روانی و تاب آوری نیز اثربخش باشد.

    کلیدواژگان: بیماری کووید 19، سلامت روانی، حمایت اجتماعی، تاب آوری، کارکنان بهداشتی
  • عابدین ثقفی پور*، قباد مرادی صفحات 919-922

    سردبیر محترم بیماری تب دنگی با چهار سویه ویروس DEN-1، DEN-2، DEN-3، DEN-4 بوسیله گونه هایی از پشه های آئدس مهاجم زیستی ماده نظیر آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس به انسان منتقل می شود و در دنیا به سرعت در حال گسترش است. به نظر می رسد علل و عوامل افزاینده موارد بروز انفجاری این بیماری، به نحوی مرتبط با ناقلان این بیماری است. این عوامل عبارتند از: 1- گرمایش جهانی به دلیل فعالیت های انسانی و ایجاد شرایط مساعد زیست و تکثیر پشه های آئدس. 2-بارندگی های فصلی متعدد که باعث ایجاد زیستگاه های لاروی موقتی و مناسب برای پشه های آئدس می گردد. 3- وجود زیستگاه های لاروی متعدد برای پشه های آئدس؛ پشه های آئدس در هر جایی که آب راکد وجود دارد تخمگذاری می کنند: در تایر های مستعمل دور ریخته شده، در گلدان های شکسته و لوله های دریچه سپتیک تانک و حتی قوطی های کنسرو رها شده.  4- برخلاف سایر پشه ها که قبل از تخمگذاری فقط یک بار گزش و یک وعده خونخواری می کنند؛ پشه های آئدس مهاجم زیستی مخصوصا آئدس اجیپتی گزش های مکرر در طور روز دارند و گزش های متعدد و مکرر باعث انتقال بیشتر ویروس تب دنگی و بروز انفجاری آن می گردد...

    کلیدواژگان: آئدس اجیپتی، تب دنگی، بروز انفجاری
  • علی محمد مصدق راد*، پروانه اصفهانی صفحات 923-927

    سردبیر محترم، دانشگاه موتور محرک علم، پژوهش و فناوری و نقش کلیدی در توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری یک کشور دارد. دانشگاه ها در طول تاریخ با توجه به تغییرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی پیرامونشان دچار تغییراتی شدند. سیر تغییر و تحول دانشگاه ها در جهان بیانگر پنج نسل مختلف دانشگاه ها شامل نسل اول (دانشگاه آموزش محور)، نسل دوم (دانشگاه پژوهش محور)، نسل سوم (دانشگاه محصول محور)، نسل چهارم (دانشگاه جامعه محور) و نسل پنجم (دانشگاه ارزش محور) است. در حالی که، آموزش نقش محوری در دانشگاه های نسل اول داشته، دانشگاه نسل دوم به پژوهش هم علاوه بر آموزش، اهمیت زیادی می دهد. دانشگاه های نسل سوم علاوه بر آموزش و پژوهش، به نوآوری و کارآفرینی هم اهمیت می دهند. دانشگاه نسل چهارم، علاوه بر آموزش، پژوهش و بهره‎‎گیری از دانش، به توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه هم می پردازد. در نهایت، دانشگاه های نسل پنجم به دنبال توسعه ارزشی انسان ها خواهد بود و با استفاده از هوش مصنوعی و با توجه به ویژگی های اختصاصی دانشجویان، دانش، مهارت و نگرش آنها را به گونه ای ارتقا می دهند که بهترین عملکرد را در مشاغل مناسب داشته باشند...

    کلیدواژگان: دانشگاه، آموزش، پژوهش، کارآفرینی، توسعه پایدار
|
  • Omid Ameli, Raziyeh Maasoumi*, Asieh Darvish, Arezoo Rasti, Keshvar Samadaeegelehkolaee, Shadi Sabetghadam, Mohammadjavad Mansourzadeh, Saghi Ghafourian Abadi Pages 817-828
    Objective (s)

    Informatics in nursing and midwifery is developing and evolving worldwide. The present study aimed to systematically review the existing literature to identify the components of informatics competencies in the provision of electronic health services in nursing and midwifery.

    Methods

    Web of Science, PubMed, and Scopus databases were searched using the keywords telemedicine, e-health informatics, competence, and their equivalents, without time limits. The quality of the articles was checked independently by two researchers using ten criteria selected from the Strobe checklist. Analysis was conducted in accordance with PRISMA guidelines.

    Results

    In all 668 articles retrieved. After removing duplicates, 187 articles remained, and after reviewing the full text of the articles, 13 studies were included in the final review and analysis. Articles were on providing nursing services and no studies were found for midwifery care. In total, "e-health literacy", "nurses' attitude towards the provision of e-health services" and "individual-social-occupational factors related to informatics competence" were among the components found in studies related to nursing.

    Conclusion

    The review indicated the need for basic knowledge, work on nurses' attitudes and research in nurses' informatics competence. Informatics competence and its related components in midwives and midwifery students were lacking in the literature, so it is recommended to investigate this among midwifery groups.

    Keywords: Health Informatics, Telemedicine, Competency, Ehealth, Nursing, Midwifery
  • Mehraban Shahmari, Alireza Nikbakht Nasrabadi, Akram Ghobadi*, Elhameh Nasiri Pages 829-838
    Objective (s)

    The COVID-19 pandemic, with its sudden widespread shocked the whole world, especially the health care systems. Considering the vital role that nurses in the intensive care units played for COVID-19 patients, a deep understanding of nurses' lived experiences can help to improve their skills in dealing with stressful situations and the quality of patient care. Therefore, the present study was conducted to explore nurses' experiences in the intensive care units caring for patients with COVID-19.

    Methods

    This was a qualitative study. Fifteen intensive care unit nurses were purposively selected. In-depth and semi-structured interviews and field notes were used to collect data. The text of the interviews was recorded and analyzed using the hermeneutic approach and the Diekelmann method.

    Results

    Ten participants were women and five were men. The mean age of the participants was 32 years and the mean work experience in the critical department was six years. The three main themes that emerged from the data analysis in this study included conflicting emotions, the emergence of a new image of nursing, and the crystallization of professional nursing.

    Conclusion

    Working in difficult and unknown conditions with countless challenges has resulted in mental and physical health decline in intensive care unit nurses. However, nurses who demonstrated a spirit of sacrifice did not abandon their diligent efforts to combat this unknown enemy and fulfilled their professional responsibilities to provide paramount care to patients. In doing so, the nurses showed society a new image of nursing. The results can be applied to management policies when planning for the future.

    Keywords: Nurse, Intensive Care Unit, COVID-19, Pandemic, Phenomenology
  • Lida Shams, Zahra Salehi*, Ali Maher Pages 839-849
    Objective (s)

    Maldistribution of physicians in different areas has detrimental impacts on people's access to health services. The distribution of physicians in different regions are influenced by various factors. Therefore, this study was carried out with the aim of identifying factors and components affecting the geographical distribution of physicians in different countries.

    Methods

    A scoping review based on the framework of Arkesy and O'Malley was conducted using keywords related to distribution and physicians in five English and Persian databases (Web of Sciences, PubMed, Scopus, Google scholar, SID) between 2000 and 2023. The original and review articles in English and Persian were included in the study. First, the studies were screened based on the title and abstract, and in the next step, the full text of the articles was reviewed. Finally, data were extracted using a self-designed checklist. The identified factors were analyzed using thematic analysis.

    Results

    After removing duplicates, 122 were identified. Of these 50 articles were reviewed. Finally, based on the inclusion and exclusion criteria, 17 studies were included in the final analysis. The included studies were conducted in different countries. In the analysis of the components and factors affecting the dispersion and distribution of physicians, five main themes emerged including demographic and geographic factors, personal and professional characteristics of the physicians, social, economic and political factors, factors related to the health system and social and cultural factors.

    Conclusion

    The findings showed that the unequal distribution of physicians is a global problem and most countries were struggling such a problem. The findings showed that the distribution of physicians is influenced by many factors that must be taken into consideration by policy makers and managers. They should develop and design policies and interventions for equitable distribution of physicians.

    Keywords: Equitable Distribution, Access, Physicians, Geographic Distribution
  • Hakimeh Mostafavi, Rouholah Gholikhani, Alireza Olyaeemanesh, Amirhossein Takian* Pages 851-863
    Objective (s)

    The increasing growth of treatment costs indicates the necessity of insurance coverage of the population. The continuance of this coverage requires sufficient financial resources. One of these financial sources is the insurance premium. Failure to pay it timely causes problems for the insurer and the insured. This study seeks to identify the causes of non-payment of insurance premiums by the health insurance organization and provide solutions to solve them.

    Methods

    This qualitative study was conducted through semi-structured interviews and focused discussion sessions. The snowball method was used to identify the interviewees. The interviews continued until data saturation was reached. To analyze the data, the conventional content analysis approach was used based on the method suggested by Granheim and Lundman.

    Results

    Based on the findings of the study, the causes of non-payment of insurance premiums include non-payment/late payment of insurance premiums by the government, non-payment/late payment of insurance premiums by the executive body, unscientific budgeting, budget deficit, non-compliance with the law, and allocation It is a quarterly budget. By using a set of legal and non-legal solutions, it is possible to facilitate the timely collection of insurance premiums.

    Conclusion

    Although the government is the main provider of the organization's insurance premium, the organization as a key institution should seek to find solutions to solve its financial problems. Active management of the organization's expenses, taking advantage of new methods of income generation, and attracting the support of charity organizations are suitable solutions to solve the relative financial problems of the organization.

    Keywords: Insurance Premium, Health Insurance, Legal Solutions, Political Consequences, Social Consequences
  • Parvaneh Bagheri*, Alireza Abadi, Ehsan Zarei Pages 865-874
    Objective (s)

    Health insurance literacy (HIL) is the knowledge, ability, and confidence of people to find and evaluate information about insurance plans, choose the best plan and how to use it. This study was conducted to examine the level of HIL among the insured person of the Iran Health Insurance Organization in Tehran.

    Methods

    This cross-sectional study was conducted in 2023 with the participation of 309 insured person. The data were collected using a 27-item questionnaire that included three dimensions of access, insurance terms, and performance skills. The validity and reliability of the questionnaire were confirmed. Data analysis was performed in SPSS.24 using T-test and One-way ANOVA.

    Results

    The mean score for access was 8.5±1.91, insurance terms 10.21±2.46 and performance skill was 22.94±3.23. The overall mean HIL score was 41.64±6.22. The HIL status of 60% of the insured person was intermediate and 40% was low. The mean score of HIL was higher among people living in the northern region, those covered by the special diseases fund, those with a monthly less income, and those without supplementary insurance. The HIL level was also higher among people whose source of insurance information was friends and acquaintances (P<0.05).

    Conclusion

    The majority of people had relatively low levels of HIL. Knowing the level of HIL and the factors that influence it can guide policy makers in developing educational interventions to remove barriers and improve HIL. Educational interventions through public media such as television, short videos on the websites and applications of insurance organizations and social media, and the provision of insurance information on waiting room monitors in medical centers are suggested to improve HIL.

    Keywords: Health Insurance Literacy, Health Insurance, Tehran
  • Elahe Tavassoli, Amin Moazamani, Forouzan Ganji* Pages 875-884
    Objective (s)

    The level of health literacy is not the same in all people, and the level of health literacy is lower in the group of the elderly, immigrants and people with low economic status. Considering the importance of health literacy and obtaining useful information and performing screening behaviors in the elderly, the present study aimed to assess the relationship between health literacy and performing colorectal cancer early diagnosis in the elderly of Shahrekord, Iran.

    Methods

    This cross-sectional study examined the level of health literacy and performing cancer-screening behaviors in the 351elderly of Shahrekord whose information was fully recorded in electronic case records and selected randomly. After collecting information using standard health literacy questionnaire and checklist about colorectal cancer early diagnosis, the data was analyzed using SPSS version 25 software.

    Results

    The mean age of the elderly participants in the study was 67.08 ± 5.75 years. The mean health literacy score of the elderly was 60.65±12. About 52% of elderly had performed colorectal cancer screening. The mean score of health literacy was higher in men (p<0.001). Married people, self-employed, university educated, the elderly with a history of illness in the family, had higher health literacy (p<0.001). There was a significant relationship between the health literacy score and colorectal cancer early diagnosis (p<0.001).

    Conclusion

    Improving health literacy may be an effective strategy in improving and promoting colorectal cancer early diagnosis in the elderly. Therefore, developing comprehensive programs, creating simple and understandable media and educational materials, as well as effective educational interventions for people with insufficient health literacy can be an effective step to improve health literacy among this population.

    Keywords: Health Literacy, Colorectal Cancer, Early Diagnosis, Elderly
  • Hossein Jabbari Beirami, Parisa Yoshari, Davood Gharekhani, Elahe Ghorbani, Rahim Khodayari-Zarnaq* Pages 885-893
    Objective (s)

    Maternal health indicators, especially for pregnant mothers, are among the most important health indicators for any country. Given the implementation of the health transformation plan in the service delivery system in Iran, it was expected that there would be a significant improvement in the quality and quantity of services provided to mothers in recent years. Therefore, the aim of this research was to investigate the effect of implementing healthcare reform on maternal health indicators in East Azerbaijan province, Iran.

    Methods

    This was a quasi-experimental study. The research population consisted of people living in villages in East Azerbaijan province - Tabriz district, Iran; with active health centers from 2007 to 2016, including a sample size of 200 mothers per year. Villages were randomly selected as clusters. Data collection tool was a questionnaire and all data were analyzed by SPSS version 22 statistical software.

    Results

    The findings showed that the mean age of mothers during the study period ranged from 25 to 27 years. The number of pregnancies before the reform was 1.39 and after the reform, it was 1.20 which was statistically significant. Examination of the insurance status of pregnant mothers showed that before the reform, 6.4% of rural residents were uninsured, while after the reform, all of them were covered. In terms of laboratory services, 97.7% of mothers underwent routine tests in the first trimester, and 90.5% underwent routine tests in the second trimester. Additionally, over 99% of mothers had undergone at least one ultrasound, with an average of 2.56 ultrasound appointments.

    Conclusion

    The implementation of the healthcare reform increased the insurance coverage of pregnant mothers and the utilization of services such as ultrasound. This initiative led to a reduction in maternal and neonatal mortality rates and a decrease in the rate of natural childbirth.

    Keywords: Health System Reform Plan, Health Indicators, Pregnant Mothers
  • Zabihollah Gharlipour, Leila Ghazvinian, Zohreh Khalajinia*, Farideh Khalajabadi Farahani, Mostafa Ghazvinian Pages 895-905
    Objective (s)

    Sexual health is one of the main aspects of health that strengthens the foundation of the family. Therefore, a study was conducted aiming to explore the factors affecting the sexual health of newly married couples from the point of view of experts.

    Methods

    This qualitative study was conducted by purposeful sampling in 2018 (May-Nov) with the participation of 20 experts using in-depth individual semi-structured interviews. All interviews were recorded and typed. The data was analyzed using conventional content analysis method and MAXQDA.10 software.

    Results

    Factors affecting sexual health were explained in three categories and seven sub- categories. The three main categories included family factors (sexual education and economic-social status), individual factors (physical-mental health, interpersonal relationships) and marital factors (sexual schemas, sexual problems and sexual conversation).

    Conclusion

    Based on the results obtained from the present study, couples need to receive sufficient information and special skills in psychological, individual and family, marital and socio-religious topics for improved sexual health.

    Keywords: Sexual Health, Couples, Qualitative Research, Specialists
  • Mina Ansari, Sareh Shakerian* Pages 907-918

    Objective (s): 

    The pandemic of the COVID-19 caused a wave of mental health problems in people. Resilience and social support can act as psychological factors to protect individuals from the devastating effects of the COVID-19 crisis and enable individuals to make positive changes in times of crisis. Based on this, the present study was designed and implemented with the aim of investigating the effect of protective factors such as social support on mental health and its mediating role on resilience in health workers of Tabriz before and during the Covid-19 pandemic

    Methods

    This cross-sectional descriptive study is conducted on 350 health workers working in health centers in Tabriz, Iran. Health workers were selected by random cluster sampling. The data were collected using the Mental Health Continuum Short Form (MHC-SF), the Multidimensional Perceived Social Support (MPSS) and Connor-Davidson resilience questionnaire. Data were analyzed by Amos 22 software.

    Results

    The results of the structural model showed that in coronavirus conditions, the direct effect of social support on resilience and the direct effect of social support on mental health were greater than in the situation before the outbreak of COVID-19. Also, the direct effect of mental health on resilience in the corona situation was higher than before the corona. The indirect effect of social support through mental health on resilience was also higher in the corona situation.

    Conclusion

    The findings of the present study showed that in difficult conditions, such as the prevailing Corona pandemic, impressive social support, can improve mental health and resilience.

    Keywords: Covid 19, Mental Health, Social Support, Resilience, Health Workers
  • Abedin Saghafipour*, Ghobad Moradi Pages 919-922

    Dear Editor, Dengue fever with four related dengue viruses (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) is transmitted to humans by some species of invasive female Aedes mosquitoes, such as Aedes aegypti and Aedes albopictus, and it is rapidly spreading in the world. It seems that the causes of increasing cases and explosive spread of dengue fever are somehow related to the vectors of this disease. These factors include: 1-Global warming due to human activities and creating favorable living conditions and reproduction of Aedes mosquitoes. 2- Numerous seasonal rains that create temporary and suitable larval habitats and breeding places for Aedes mosquitoes. 3- The presence of numerous larval habitats for Aedes mosquitoes; They lay eggs anywhere there is stagnant water: in discarded used tires, in broken containers that hold water and septic tank valve pipes, and even in abandoned cans. 4-Unlike other mosquitoes that only bite once and feed once before laying eggs; Invasive Aedes mosquitoes, especially Ae. aegypti, have repeated bites daily, and multiple and repeated bites cause more transmission of dengue fever virus and its explosive spread. 5- Aedes mosquitoes infected with one of the dengue fever virus serotypes vertically transmit the virus to their next generation; That is, Aedes infected with the virus also lay infected eggs, and from the infected eggs, the infected adult mosquitoes eventually come out, which are infected with the virus from the beginning without having a blood meal from the infected human reservoir, and with their first blood meal, they get fever. They transmit dengue to a susceptible host (human).

    Keywords: Aedes Aegypti, Dengue Fever, Explosive Spread
  • Ali Mohammad Mosadeghrad*, Parvaneh Isfahani Pages 923-927

    Dear Editor, The university is the driving force of science, research and technology and plays a key role in the political, economic, social, cultural and technological development of a country. Universities underwent changes throughout history due to political, economic, social and environmental changes. The course of transformation of universities shows five different generations, including the first generation (education-oriented university), the second generation (research-oriented university), the third generation (Innovation-oriented university), the fourth generation (Society-oriented university) and the fifth generation (Value-oriented University). Most of Iran's medical universities are second generation universities. The transformation of Iran's medical universities into fourth and fifth generation universities requires the commitment and efforts of all their members and the creation of fundamental changes in the structure, culture, tasks and processes of the university. The mission and vision of universities should be redefined according to the emerging challenges of society and the needs of its various stakeholders.

    Keywords: University, Education, Research, Entrepreneurship, Sustainable Development